http://tegenlicht.vpro.nl/afleveringen/2014-2015/onderwijzer-aan-de-macht.html
Veel van de onderwijsvernieuwingen die in de aflevering 'De onderwijzer aan de macht' aan bod komen, zijn direct of indirect geïnspireerd op een van de boeken uit de onderstaande lijst.
Het Alternatief: weg met de afrekencultuur in het onderwijs (2012) door René Kneyber en Jelmer Evers (redactie)
Docenten René Kneyber en Jelmer Eversopenen met Het alternatief de aanval op de Haagse afrekencultuur in het onderwijs. Zij stellen dat een steeds grotere nadruk op cijfers, protocollen en ranglijsten de docenten demotiveert en de ontwikkeling van kinderen dreigt te schaden.
Het Nederlandse onderwijs staat daarom op een belangrijk keerpunt: gaat het de heilloze, doodlopende weg van het afrekenen verder volgen of kiest het voor een alternatief? In plaats van te kijken naar resultaten moeten we gaan sturen op vakmanschap en vertrouwen, zo betogen de auteurs van deze bundel. Zij stellen de gebreken van de afrekencultuur aan de kaak om tot een volwaardig, uitvoerbaar en praktisch alternatief te komen.
Het boek bevat bijdragen van een groot aantal internationale en nationale onderwijsexperts, zoals Andy Hargreaves, Howard Gardner en Gert Biesta.
http://wij-leren.nl/het-alternatief.php
https://www.boomtestuitgevers.nl/documenten/het_alternatief_inkijkex.pdf
Professional Capital: Transforming Teaching in Every School (2012) door Andy Hargreaves & Michael Fullan
http://www.michaelfullan.ca/images/handouts/00_13_Short%20Handout.pdf
https://www.youtube.com/watch?v=w7LQhLX2Wek
https://www.youtube.com/watch?v=6qL1k1wmmf0
De toekomst van leren hangt onlosmakelijk samen met de toekomst van lesgeven. In dit boek tonen Andy Hargreaves en Michael Fullan aan dat de kwaliteit van onderwijs vooral zit in het 'professionele kapitaal' van elke docent op elke school. De auteurs spreken zich uit tegen beleid dat tot gevolg heeft dat scholen vooral werken met onderwijzers die onervaren, laag betaald en snel opgebrand zijn. Samen zetten de schrijvers, beide met veel ervaring in onderwijs en leiderschap, een nieuwe agenda op om de toekomst van onderwijs te transformeren.
Professional Capital gaat de strijd aan met uitentreuren gebruikte argumenten en stereotypen over onderwijzers en lesgeven. Het boek toont hoe hier verandering in kan worden gebracht door hogere eisen te stellen aan de docent en de systemen waar deze deel van uitmaken.
The Beautiful Risk of Education (2013) door Gert J.J. Biesta
http://onderzoekonderwijs.net/2014/05/19/gert-biesta-over-het-prachtige-risico-van-onderwijs/
Dit boek van Gert Biesta gaat over wat veel leraren wel weten, maar in toenemende mate niet kunnen bespreken: dat echt onderwijs altijd gaat over risico. Er is risico omdat, zoals W.B. Yeats het al zei, educatie niet een kwestie is van een emmertje vullen, maar eerder van het aansteken van een vuurtje. Onderwijs is er omdat het niet als een interactie tussen machines is, maar een ontmoeting van mensen. Onderwijs is er, niet omdat studenten objecten zijn die gevormd en gedisciplineerd moeten worden, maar om ze als subjecten met hun eigen verantwoordelijkheid en daadkracht te ondersteunen.
Biesta's boek gaat in tegen de sterke neiging van hedendaags onderwijsbeleid om risico te ontlopen en stelt een alternatief voor: geef risico een centrale plaats in alle educatieve ondernemingen. Dit voorstel wordt in het boek systematisch behandeld door een bespreking van zeven educatieve concepten: creativiteit, communicatie, lesgeven, leren, emancipatie, democratie en virtuositeit.
Finnish Lessons: What can the world learn from educational change in Finland? (2011) en: Finnish Lessons 2.0 (2014) door Pasi Sahlberg
Bij alle vergelijkingen komt het Finse onderwijs de laatste jaren als beste uit de bus. Fins onderwijs staat wereldwijd in het middelpunt van de belangstellig en is ieders voorbeeld geworden. Enthousiast doen journalisten verslag van wat ze meemaken in de Finse klasloken. Bij de Finnen... "is er geen sprake van gestandaardiseerde toetsen of routineuze onderwijsinspectie die de vrijheid en zelfstandigheid van de docent belemmert. De overheid heeft groot vertrouwen in de leraar, omdat zijn goede opleiding voor hem of haar spreekt.
Pasi Sahlberg - Finnish Lessons: What Can the World Learn from Educational Change in Finland?
GERM that kills schools: Pasi Sahlberg at TEDxEast
In Finnish Lessons verklaart Pasi Sahlberg hoe Finland in de afgelopen drie decennia een educatiestelsel heeft opgericht van wereldklasse. Hij duikt in de geschiedenis van het Finse onderwijsbeleid en onderstreept hoe deze verschilt van die in de Verenigde Staten en andere geïndustrialiseerde landen. Hij toont aan dat Finland niet de nadruk legt op competitie, keuze en gestandaardiseerde toetsing, maar juist op het professionaliseren van onderwijzers, het ontwikkelen van instructief leiderschap en het vergroten van vertrouwen in docenten en scholen. Het boek toont de complexiteit van onderwijshervorming, maar moedigt onderwijzers en beleidsmakers aan een aantal effectieve oplossingen toe te passen in hun eigen scholen en bestuursregio's.
Pasi Sahlberg heeft recent een grondige revisie geschreven, met de titel Finnish Lessons 2.0, waarbij hij onder andere ingaat op de vele aandacht dat het Finse onderwijs in de laatste jaren heeft gekregen.
Visible Learning: a synthesis of over 800 meta-analyses relating to achievement (2009) door John A.C. Hattie
Het boek Visible Learning van John Hattie bevat de resultaten van meer dan vijftien jaar onderzoek waarbij miljoenen leerlingen en leraren zijn betrokken. Daarnaast bevat het onderzoek over wat feitelijk werkt op school om het leren te verbeteren.
Op basis van een synthese van meer dan 800 meta-analyses wordt een leermodel opgezet dat het leren en het lesgeven zichtbaar maakt, vorm te geven. Het brengt leraargericht onderwijs en leerlinggericht leren samen.
In het vervolgboek Visible Learning for Teachers: Maximizing Impact on Learning zijn de uitkomsten van Hattie's onderzoek nog verder vertaald naar een praktisch model voor scholen, om gericht te werken aan de impact die de school heeft op leerprestaties van leerlingen. Het moet leraren, schoolleiders en andere onderwijsbetrokkenen aanzetten om stil te staan bij de eigen onderwijspraktijk, doordachte keuzes te maken, de leerprestaties van elke leerling te verbeteren en om vanuit de eigen onderwijscontext te kiezen voor wat het beste werkt.
[ bron: http://tegenlicht.vpro.nl/ ]
